Wilsbekwaamheid belangrijk bij spoedtestament

Als iemand die ernstig ziek is een (spoed)testament wil maken, speelt voor elke notaris het dilemma tussen het snel opmaken en ondertekenen van het testament en zich er van te overtuigen dat de zieke nog wel wilsbekwaam is. Soms zal bij twijfel toch het testament worden opgemaakt en ondertekend. Als de patiënt overlijdt voordat de notaris klaar is met het onderzoek, is het laatst getekende testament nog steeds geldig.

Wanneer u komt te overlijden noemen we de bezittingen en schulden die u achterlaat uw nalatenschap. Heeft u geen testament gemaakt, dan bepaalt de wet wie uw erfgenamen zijn. De wet wijst als erfgenamen aan:

  1. de partner, de kinderen en/of hun afstammelingen;
  2. de ouders, broers en zussen en hun afstammelingen;
  3. de grootouders met hun (klein)kinderen, ooms, tantes, neefjes en nichtjes;
  4. overgrootouders met hun afstammelingen.
Als u andere erfgenamen wilt aanwijzen dan de wet of als u bepaalde spullen aan iemand wilt nalaten, moet u een testament maken via de notaris. Wanneer u een bepaald sieraad wilt nalaten of een bepaald stuk uit de inboedel, kunt u zelf een codicil maken (een zelf met de pen geschreven stuk waarin u dat vastlegt).
Wilsbekwaam
In principe kan iedereen van 16 jaar en ouder een testament bij een notaris laten opmaken. Voorwaarde is wel dat hij of zij geestelijk in staat is om duidelijk te maken wat zijn/haar wensen zijn. Bijvoorbeeld bij mensen met dementie is dat soms lastig vast te stellen voor een notaris. Indien een notaris twijfelt zal het testament niet worden opgemaakt en worden ondertekend, totdat hier meer duidelijk over is. Als de notaris uiteindelijk vindt dat iemand niet (meer) in staat is zijn wil te bepalen en een testament te maken, kan diegene niet meer vastleggen aan wie zijn nalatenschap moet toekomen. Dat kan dus verstrekkende consequenties hebben en daarom moet hier zorgvuldig mee worden omgesprongen.
Er is een stappenplan wilsbekwaamheid opgesteld als houvast voor de notaris. Er kan een onafhankelijke arts worden gevraagd te beoordelen of de betreffende persoon nog in staat is zijn wil te bepalen.
 
Soms wil iemand die ernstig ziek is nog een testament opmaken of wijzigen. Ook dan moet de notaris beoordelen of diegene nog in staat is om een testament te maken. De rechter heeft in december 2014 geoordeeld dat de beoordeling van de wilsbekwaamheid er niet toe mag leiden dat een notaris door onnodig onderzoek zijn ministerieplicht verzaakt of door fataal tijdsverloop zijn ministerie (plicht om zijn  dienst te leveren) niet meer kan verlenen, waarmee het recht van een ieder om te kunnen beschikken over zijn nalatenschap wordt gefrustreerd.
De notaris moet dus het onderzoek wel snel uitvoeren en soms zelfs beslissen om bij twijfel toch het testament op te maken en te ondertekenen. Als namelijk degene om wie het gaat overlijdt voordat de notaris zijn onderzoek heeft afgerond, kan er nooit meer iets aan gedaan worden. Is er een testament getekend, dan kunnen de onterfde of anderszins benadeelde partijen achteraf nog de rechter vragen om het testament nietig te verklaren.
 
Conclusie: denk tijdig na over uw wensen ten aanzien van uw nalatenschap en neem contact op met uw notaris nu u zelf nog helemaal in staat bent een testament op te maken.

 
Disclaimer
Hoewel aan de samenstelling van deze nieuwsbrief de uiterste zorg is besteed, sluiten de samenstellers iedere aansprakelijkheid uit voor onjuistheden, onvolledigheden en eventuele gevolgen van het handelen op grond van deze informatie