Teveel betaalde erf- of schenkbelasting terugvragen

Als u een erfenis of een schenking heeft ontvangen dan heeft u mogelijk te veel erf- of schenkbelasting betaald. De Hoge Raad spreekt zich binnen afzienbare tijd uit over de vraag of de wettelijke vrijstelling voor de erf- en schenkbelasting over ontvangen ondernemingsvermogen al of niet terecht is ten opzichte van ontvangen niet-ondernemingsvermogen.

Een schenking van ondernemings­vermogen – om het bedrijf te kunnen voortzetten – met een waarde tot (afgerond) één miljoen euro is volledig vrijgesteld van erf- en schenkbelasting. Deze faciliteit maakt deel uit van de bedrijfsopvolgingsfaciliteit (hierna: BOF) in de Successiewet. De wetgever wil daarmee onder bepaalde voorwaarden liquiditeits­problemen bij ondernemingen voorkomen als gevolg van de betaling van erf- en schenkbelasting.

Komt het geld van een overleden ondernemer, dan moet die ten minste één jaar fiscaal ondernemer zijn geweest. Komt het geld van een nog levende ondernemer, dan moet die ten minste vijf jaren fiscaal ondernemer zijn geweest. Degene die het bedrag krijgt moet de onderneming ook minimaal vijf jaren voortzetten.

 

Op 13 juli 2012 oordeelde de Rechtbank Breda dat deze vrijstelling voor de verkrijging van ondernemingsvermogen in strijd is met het gelijkheidsbeginsel. De verkrijgers van niet-ondernemingsvermogen zouden dus ook recht hebben op een gelijke vrijstelling.

Sinds deze uitspraak zijn belaste verkrijgers van niet-ondernemingsvermogen van mening dat ook de aan hun opgelegde aanslag erfbelasting of schenkingsrecht te hoog is vastgesteld. Er zijn dan ook duizenden individuele bezwaarschriften bij de belastingdienst ingediend tegen opgelegde aanslagen.

De staatssecretaris van Financiën heeft daarop besloten om per 23 oktober 2012 de regeling van een “massaal bezwaar” van toepassing te verklaren. Een zestal “proefprocedures” zouden moeten leiden tot een snelle uitspraak door de Hoge Raad of onze wetgeving met betrekking tot de BOF al of niet discriminerend is. Het indienen van een individueel bezwaar met de stelling dat de aanslag in strijd met het gelijkheidsbeginsel is opgelegd is sindsdien niet meer nodig. Eerder ingediende individuele bezwaarschriften worden nog aangehouden in afwachting van de uitkomst van die proefprocedures. De betrokken Rechtbanken hebben inmiddels allemaal een uitspraak gedaan. Slechts in één procedure is geoordeeld dat de regeling wel degelijk discriminatoir is.

 

Onlangs heeft de Advocaat-Generaal zijn onafhankelijk advies aan de Hoge Raad uitgebracht over deze procedures. Hij concludeert dat de BOF in strijd is met het gelijkheidsbeginsel en het discriminatieverbod. De faciliteit is strijdig voor zover de op basis van de BOF wettelijk voorziene vrijstellingen van erf- of schenkbelasting in een bepaald jaar hoger uitkomen dan tot 75% van het verkregen ondernemingsvermogen.

Als de Hoge Raad de mening van de Advocaat-Generaal gaat volgen dan zou aan de verkrijgers van niet-ondernemingsvermogen die in een (massaal)bezwaar procedure hierover zitten een vrijstelling moeten worden toegekend van 25% over de eerste één miljoen euro en 8 % over het meerdere! Het advies van de Advocaat-Generaal wijkt dus af van de uitspraak van de Rechtbank Breda die oordeelde dat verkrijgers van niet-ondernemingsvermogen recht hebben op de volledige vrijstelling van de BOF.

 

Wilt u meer weten over dit onderwerp? Maak een afspraak met ons kantoor.

---