Voorkom familieruzie, benoem executeur in testament

In het verleden noemde men de executeur (toen nog ‘executeur-testamentair’) nog wel eens een 'ladder zonder sporten' of een 'deerlijk gekortwiekte vogel'. De executeur had niet standaard het bezit van de nalatenschap en kon zonder dat bezit eigenlijk niet veel doen. Tegenwoordig heeft de wet de executeur het beheer van de nalatenschap gegeven. Dat betekent dat hij in zijn beslissingen niet wordt beperkt door erfgenamen die het niet met elkaar eens zijn.

De executeur heeft twee taken. Hij moet de goederen van de nalatenschap beheren en de schulden van de nalatenschap voldoen. U kunt daar bij testament taken aan toevoegen, maar ook taken uitsluiten. De wet geeft zogenaamd regelend recht, u mag er van afwijken.

Wat is “beheer van de nalatenschap”?

Beheer van de nalatenschap is een wat abstract begrip. Hieronder vallen “alle handelingen die voor de normale exploitatie van een goed dienstig kunnen zijn”, bijvoorbeeld het voortzetten van uw bedrijf. Of het rentedragend beheren van geld. Of het beschikken over goederen.
Het voldoen van schulden is veel concreter. Zoals de rekening van de huisarts die na overlijden op de mat valt.

Omdat de executeur het beheer heeft van de goederen van de nalatenschap, treedt hij gedurende dat beheer op als vertegenwoordiger van uw erfgenamen. De erfgenamen zijn gedurende die tijd zelf onbevoegd, de rol van de executeur is exclusief.

Nog verdergaand zijn de bevoegdheden van een executeur wanneer u hem of haar ook het 'afwikkelingsbewind' geeft. De executeur kan dan zelfs eigenhandig de complete verdeling van de nalatenschap bewerkstelligen. Ook voor het afwikkelingsbewind geldt dat deze van regelend recht is en dus in het testament op maat kan worden gemaakt.

Altijd een executeur benoemen

Advies is eigenlijk altijd een executeur te benoemen. Waarom?

a. Bij de afwikkeling van een nalatenschap geldt vaak 'zoveel hoofden, zoveel zinnen'. Met de executeur heeft u het aantal personen om 'zaken mee te doen' gereduceerd tot één. De erfgenamen hebben geen invloed meer, de kans op ruzie is daarmee behoorlijk verkleind.

b. Zijn er bij overlijden nog minderjarige kinderen, dan moet uw nalatenschap volgens de wet op een tijdrovende, administratief ingewikkelde en dus kostbare manier worden afgewikkeld. Dat kan achterwege blijven als u een executeur heeft benoemd.

c. Door een van de erfgenamen of de notaris tot executeur-afwikkelingsbewindvoerder te benoemen, houdt deze maximale grip op de verdeling van de nalatenschap. Neem bijvoorbeeld de langstlevende echtgenoot die anders onder omstandigheden (zonder wettelijke verdeling) aan de leeuwen (de kinderen) zou zijn overgeleverd.

d. De executeur is exclusief bevoegd legaten af te geven. Op geen enkele wijze kan hij hierbij worden gedwarsboomd door de erfgenamen.

Heeft u al een testament? Laat deze dan eens in de 4 à 5 jaar grondig doorlichten. Uw situatie en die van uw erfgenamen kan in die tijd grondig gewijzigd zijn.