Trouwen kan op veel manieren met elk andere gevolgen

De keuzemogelijkheden van trouwen zijn niet langer beperkt tot de twee mogelijkheden uit het verleden: gemeenschap van goederen of huwelijkse voorwaarden. Vorig jaar is alles veranderd, met veel nieuwe mogelijkheden, maar ook met elk andere gevolgen.

Tot 1 januari 2018 was trouwen in een algehele gemeenschap van goederen de hoofdregel. Wie geen huwelijkse voorwaarden had laten opstellen,  trouwde automatisch in de algehele gemeenschap van goederen. Het vermogen van de echtgenoten werd dan hun gezamenlijke bezit. Zowel het vermogen dat zij hadden op het moment van trouwen als het toekomstig vermogen werd gezamenlijk.

Ook schenkingen en erfenissen werden gezamenlijk bezit, tenzij door de schenker of de overledene was bepaald dat een uitsluitingsclausule van toepassing was. De schenking of erfenis bleef dan privé, zodat niet hoefde te worden gedeeld bij een echtscheiding.
Als echtgenoten min of meer dezelfde vermogenspositie hadden bij de start van een huwelijk was de algehele gemeenschap van goederen een goed passend uitgangspunt, maar let op: de gemeenschap van goederen betekende ook een gemeenschap van schulden! De echtgenoten werden immers ook verantwoordelijk voor elkaars voorhuwelijkse (studie)schulden.

Andere regels vanaf 1 januari 2018

Trouwen vanaf deze datum zonder het laten opstellen van huwelijkse voorwaarden door de notaris houdt in dat er geen algehele gemeenschap van goederen ontstaat, maar een beperkte gemeenschap van goederen.
Anders dan bij de algehele gemeenschap van goederen blijven bij de beperkte gemeenschap van goederen de bezittingen en de schulden die al vóór het huwelijk bij één van de partners hoorden, buiten de gemeenschap. Hierbij geldt ook nog dat het moet gaan om vermogen dat vóór het huwelijk niet al gezamenlijk bezit was. Bijvoorbeeld: is voor het huwelijk samen een woning gekocht, dan valt die woning na het huwelijk toch in de huwelijksgemeenschap, voor ieder de helft, ook al is de woning gekocht in bijvoorbeeld een 70/30-verhouding. Dit geldt ook voor de gezamenlijke hypotheekschuld op het huis.
Verder blijven schenkingen en erfenissen die tijdens het huwelijk worden verkregen privévermogen.

Een belangrijk nadeel van dit stelsel is dat er hoe dan ook veel door de echtgenoten moet worden geadministreerd. Er moet immers worden bijgehouden wat van wie was en wat daarvoor eventueel in de plaats is gekomen door zaaksvervanging en herbelegging (ook van de gekregen erfenis of schenking). Als dit niet of niet goed wordt bijgehouden, of als de administratie verloren gaat – denk bijvoorbeeld ook aan het crashen van een computer – dan ontstaat toch weer een algehele gemeenschap van goederen. Dat alles vergroot de kans op problemen en ruzie bij echtscheiding.

Lastige keuze maken

Het maken van de keuze op welke basis u met elkaar gaat trouwen kan dus zeker wel een lastige zijn! Het is immers eigenlijk altijd maatwerk op uw situatie toegespitst. Er moet goed worden gekeken naar uw huidige situatie, wat u van de toekomst verwacht en welke huwelijksstelsel daarbij het meest aansluit: een algehele gemeenschap van goederen of de beperkte gemeenschap van goederen, maar een andere vorm van huwelijkse voorwaarden kan natuurlijk ook.

Mocht u nu het besluit willen maken om te trouwen in algehele gemeenschap van goederen dan moet u, anders dan onder het oude recht, wel verplicht huwelijkse voorwaarden laten opstellen bij de notaris. U wijkt immers af van de nieuwe wettelijke regeling.
Nu heeft de regering een wetsvoorstel gemaakt om de keuze voor de echtgenoten voor de oude algehele gemeenschap van goederen makkelijk te maken: u zou dan geen huwelijkse voorwaarden hoeven te laten opstellen bij een notaris, u krijgt dan dus geen verplichte notariële bijstand en ook niet de kosten daarvan. De aanstaande echtgenoten zouden tot een werkdag vóór het huwelijk bij de ambtenaar van de burgerlijke stand kunnen aangeven op een formulier dat zij willen trouwen in algehele gemeenschap van goederen.

Slechte keuze, een gok

Of dit een goed idee is en of zij zich de gevolgen ervan realiseren is de eigen verantwoordelijkheid en vrijheid van mensen. Door de wetgever is er bewust van afgezien om de ambtenaar van de burgerlijke stand een wettelijke informatieplicht over de algehele gemeenschap van goederen aan aanstaande echtgenoten te geven, omdat de ambtenaar van de burgerlijke stand niet over de expertise beschikt om voorlichting te geven op dit gebied. De wetgever aanvaardt welbewust het risico dat burgers onjuist worden voorgelicht door ambtenaren.

De beroepsorganisatie van notarissen (KNB) heeft zich dan ook vanaf het begin tegen dit wetsvoorstel verzet en inmiddels is het ministerie er ook van overtuigd dat er andere mogelijkheden zijn om de algehele gemeenschap van goederen laagdrempelig te maken.
Immers: het zo maar maken van een keuze zonder goede voorafgaande hulp of controle (al dan niet met een adviseur of notaris) is eigenlijk gewoon een gok nemen, terwijl het huwelijk leidt tot verregaande gevolgen van emotionele, juridische, financiële en fiscale aard, zowel tijdens als ook na het einde van het huwelijk. Hoe het wetsvoorstel verder gaat worden aangepast wordt nu dan weer door de wetgever bekeken.

Het belang van maatwerk en goed advies bij trouwen en het eventueel maken van huwelijksvoorwaarden daarbij is voor een grote groep aanstaande echtgenoten onverminderd groot; juist de notaris kan u daarbij adviseren. Wilt u meer informatie? Bel ons voor het maken van een afspraak.