Ik-opa- en Ik-oma-testament biedt flinke belastingvoordelen
Wat houdt een Ik-opa-testament (of Ik-oma-testament) in en
waarom zou u zo’n testament maken? Normaal gesproken erven uw kleinkinderen pas
van u als u een kind hebt dat eerder is overleden dan u. Dan komen namelijk de
kleinkinderen voor uw overleden kind in de plaats. Bij het opstellen van een
Ik-opa-testament stelt u uw kinderen aan als legataris of erfgenaam en verbindt
aan die erfstelling een last. Die last houdt in dat uw kind aan zijn kinderen
(dus uw kleinkinderen) een bepaald bedrag moet betalen. Uw kleinkind erft dan eigenlijk
een schuldvordering op zijn ouder, omdat u als opa of oma dat heeft bepaald. Deze schuldvordering kan uw kleinkind pas opeisen als zijn
ouder is overleden.
Een Ik-opa-testament heeft vooral zin
als u kinderen heeft die er financieel behoorlijk goed voorstaan en zelf al aan
successieplanning doen. Door een dergelijke erfstelling te maken kan er namelijk
erfbelasting worden bespaard door de kleinkinderen mee te laten erven. U
voorkomt dat er dubbele heffing van erfbelasting plaats heeft wegens dubbele
vererving. De vrijstelling voor erfbelasting van een kind bedraagt (in 2018) €
20.371. Dat is de meeste mensen wel bekend. Minder bekend is dat deze
vrijstelling ook voor (elk van) uw kleinkind(eren) geldt. Dat biedt de
mogelijkheid om belasting te besparen, zeker als er meerdere kleinkinderen
zijn.
Als u in uw testament het bedrag van de vrijstelling aan
ieder van uw kleinkinderen laat vererven, kunt u (afhankelijk van de omvang van
uw vermogen) zo’n € 2.000 tot € 4.000 erfbelasting per kleinkind besparen.
Zouden uw kinderen ieder deze € 20.371 erven dan zouden zij daarover 10 tot 20%
belasting zijn verschuldigd, terwijl uw kleinkinderen die bedragen vrij van
erfbelasting kunnen krijgen. De besparing is nog groter als u bedenkt dat het
bedrag rechtstreeks naar uw kleinkind gaat (dus één keer in de erfbelasting
wordt betrokken) en niet eerst naar uw kind en vervolgens naar uw kleinkind (en twee keer in de erfbelasting wordt betrokken).
Overigens mag u bij het opstellen van een dergelijk
testament van de notaris verwachten dat hij of zij goed nagaat op welke manier
het vorderingsrecht aan het kleinkind wordt toegekend. Dit is namelijk mede
bepalend voor de uiteindelijk hoogte van de te betalen erfbelasting.
Mocht u al een dergelijke Ik-opa bepaling in uw testament
hebben staan, dan is het ook raadzaam om de notaris te laten onderzoeken of de
juiste formulering is gehanteerd. Dat kan door de rechtspraak van de laatste
jaren zijn veranderd.
Is uw vermogen niet zo groot of is belastingbesparing niet
uw hoofdmotief? In dat geval kunt u uiteraard ook een kleiner bedrag dan de
vrijstelling aan uw kleinkinderen legateren.
U kunt overigens bepalen dat de kleinkinderen het door u gekozen
bedrag één keer krijgen als u alleenstaand bent, maar ook als u een partner
heeft alleen bij het overlijden van de langstlevende van u beiden. In het
laatste geval kan het ook in twee keer, namelijk bij het overlijden van de
eerste van u beiden en bij overlijden van de langstlevende.
Als uw kleinkinderen het geld uitgekeerd krijgen en zij nog
minderjarig zijn, moeten de ouders of wettelijke vertegenwoordigers het geld
beheren totdat uw kleinkinderen 18 jaar worden. Op hun 18e kunnen de
kleinkinderen vrij over het geld beschikken. Als u dit te jong vindt en u wilt
voorkomen dat uw kleinkind het geld niet goed zal besteden, dan kunt u in uw
testament een bewind over het geld instellen. U kunt in dat verband
bijvoorbeeld de ouders van uw kleinkind (of desgewenst een andere door u
gekozen persoon) als bewindvoerders benoemen. Uw kleinkind kan dan alleen met
toestemming van de bewindvoerder over het geld beschikken totdat uw kleinkind
een door u te bepalen leeftijd heeft bereikt, bijvoorbeeld 21 of 23 jaar.
Wilt u meer weten over de mogelijkheden om uw kleinkinderen
in uw testament op te nemen, neemt u dan contact met ons op. Wij zullen u
hierover graag adviseren.
